Is het economisch verantwoord om te investeren in tochtdetectiesystemen? Die vraag heeft menig melkveehouder en ook onderzoeker zich al gesteld. Een goede tochtdetectie is een essentieel onderdeel voor het behalen van goede vruchtbaarheidsresultaten en bijgevolg voor het economisch succes van melkveebedrijven. De tochtdetectiegraad bij visuele detectie is vaak beperkt omwille van kortere tochten en het minder duidelijk laten zien van tochtigheidssignalen bij hoogproductief melkvee. Daar komt bij dat koeien vaker ’s avonds en ’s nachts tochtsignalen vertonen en dat de tijd beschikbaar voor visuele tochtdetectie steeds beperkter wordt omwille van groter wordende kuddes en toenemende arbeidsdruk. Tochtdetectiesystemen zoals activiteitsmeters kunnen de detectiegraad verhogen maar vragen een investering. Is investeren in activiteitsmeters verantwoord en welke parameters beïnvloeden het netto rendement van dergelijke investering?  

Pfeiffer et al.[i] (2020) voerden een economische evaluatie uit om na te gaan of investeren in activiteitsmeters als tochtdetectiesysteem een positief netto rendement met zich meebrengt. De analyse werd uitgevoerd met behulp van een stochastisch simulatiemodel en hield rekening met alle kosten die geassocieerd worden met een investering in activiteitsmeters (sensoren, antennes, draad, software, onderhouds- en reparatiekosten,…). Als investeringskost werd het gemiddelde genomen van drie verschillende activiteitsmeters namelijk Heatime Pro van SCR, Smarttag van Nedap en Track a Cow van ENGS Systems. Afhankelijk van het gesimuleerde scenario varieerde de gemiddelde jaarlijkse investeringskost tussen €22 en € 36. Voor de levensduur van de sensoren werd uitgegaan van 7 jaar.

Er werden simulaties gemaakt met enerzijds een Simmental kudde met een jaarlijkse melkproductie van 7000 kg of 9000 kg en met een Holstein-Friesian kudde met een jaarlijkse melkproductie van 9 000 kg of 11 000 kg. De berekeningen werden gemaakt voor een kuddegrootte van 70 dieren en 210 dieren en ook de arbeidskost werd in rekening gebracht aan € 10 per uur of aan € 20 per uur. Verder werden er 2 scenario’s bekeken. In het eerste scenario werden enkel de melkgevende koeien uitgerust met een activiteitsmeter. In het tweede scenario kregen ook de vaarzen een activiteitsmeter. Telkens werd een waarschijnlijkheidsverdeling van het netto rendement op de investering gemodelleerd.

Zijn de netto rendementen op een investering in activiteitsmeters positief?

De simulaties tonen dat het gemiddelde netto rendement van een investering in activiteitsmeters over alle scenario’s heen (ras, grootte kudde, productie en arbeidskost) varieert van + 7 euro tot + 40 euro per koe per jaar voor de Simmentalkudde en van +19 euro tot +46 euro per koe per jaar voor de Holstein-Friesian kudde. Uit de resultaten blijkt dat het netto rendement vooral afhankelijk is van de jaarlijkse melkproductie. Al is dat effect bij Holstein-Friesian koeien veel minder uitgesproken dan bij het Simmental-ras. Het gemiddelde netto rendement op een investering in activiteitsmeters is ook groter naarmate de kuddegrootte toeneemt omwille van schaalvoordelen.

Hoe groter de kudde en hoe hoger de productie, hoe interessanter het is om in activiteitsmeters te investeren.

Enkel investeren in activiteitsmeters voor melkkoeien of ook ineens voor vaarzen?

Het investeren in activiteitsmeters voor de vaarzen heeft gemiddeld gezien een positief effect op de economische analyse omwille van een mogelijke verlaging van de leeftijd bij eerste kalving. Daartegenover staat dat die extra activiteitsmeters ook extra kosten met zich meebrengen. Het netto rendement van deze investering neemt af indien de vruchtbaarheidsresultaten niet voldoende verbeteren. Op bedrijven met zeer goede vruchtbaarheidsresultaten en een lage leeftijd bij eerste kalving is een investering in activiteitsmeters voor de vaarzen dus minder rendabel.

Conclusies

Uit de berekeningen en simulaties blijkt dat investeren in activiteitsmeters voor tochtdetectie voor het merendeel van de bedrijven resulteert in een positief netto rendement. Wanneer alle scenario’s in rekening worden gebracht bedraagt de waarschijnlijkheid op een positief netto rendement zich tussen 74% en 98% voor Simmental-bedrijven en tussen 85% en 99% voor Holstein-Friesian bedrijven. Hoe groter de kudde en hoe hoger de productie, hoe interessanter het is om in activiteitsmeters te investeren.

Al moet daar uiteraard bij vermeld worden dat mogelijke voordelen en nadelen van dergelijke investering ook afhankelijk zijn van het vruchtbaarheidsmanagement en de vruchtbaarheidsresultaten  voor de aanschaf. Bedrijven met een hoge visuele tochtdetectiegraad of die weinig tijd spenderen aan tochtdetectie (of beiden) zullen kleine of zelfs negatieve netto rendementen hebben bij een investering in activiteitsmeters. Daarentegen zal het netto rendement groter zijn bij bedrijven die een slechte tochtdetectiegraad hebben of veel tijd spenderen aan tochtdetectie, of beiden. 

Ook is het zo dat factoren zoals arbeidsbesparing, meer arbeidsvreugde en het gebruiksgemak soms zwaarder doorwegen bij het maken van de beslissing dan louter de economische voordelen. Zeker op bedrijven met een hoge arbeidsdruk kunnen activiteitsmeters een grotere meerwaarde hebben dan investeren in bijkomende arbeid (bv vreemde arbeid).

Zelf simuleren?

De universiteit van Utrecht heeft een tool waarop melkveehouders voor hun bedrijf kunnen nagaan of investeren in activiteitsmeters voor tochtdetectie rendabel is. Deze tool is hier gratis en vrij beschikbaar. U    hoeft hem enkel te downloaden en kan dan onmiddellijk aan de slag.

---

[i] Pfeiffer, J., Gandorfer, M. & Ettema, J.F. (2020) Evaluation of activity meters for estrus detection: a stochastic bioeconomic modeling approach. Journal of Dairy Science, Vol 103 (1)