Waarom?

Uierontsteking bij melkvee blijft een veelvoorkomende en dure ziekte. In Vlaanderen blijft de belangrijkste reden voor boetes voor melkveehouders in het kader van de melkkwaliteit nog steeds een te hoog tankmelkcelgetal. Bovendien maakt ongeveer 26% van de Vlaamse melkkoeien per jaar minstens 1 geval van klinische mastitis door. Beide vormen van mastitis kosten gemiddeld 190€/koe op het bedrijf/jaar. Daarnaast wordt 60-70% van alle antibiotica op Vlaamse melkveebedrijven ingezet ter preventie en controle van mastitis. Buitenlands onderzoek geeft aan dat het zogenaamd selectief behandelen van niet-ernstige gevallen van klinische mastitis leidt tot een stevige reductie in het antibioticumgebruik zonder negatieve effecten op de prestaties van de koeien.

LOPENDE ENQUETE

Indien u een Vlaamse melkveehouder of rundveedierenarts bent en u graag uw steentje wil bijdragen aan de wetenschap en de vooruitgang van de Vlaamse melkveehouderij, kunt u op onderstaande link klikken en de projectpartners een handje helpen door de enquête rond mastitismanagement in te vullen. 

Hoe?

Het selectief behandelen van niet-ernstige gevallen van klinische mastitis kan enkel als sneltesten ingezet worden om binnen de 24 uur indicatie te krijgen over de oorzakelijke bacterie. Op basis van die resultaten wordt beslist om wel (gram+ mastitisverwekker) of niet (gram- mastitisverwekker of  geen groei) met antibiotica te behandelen. Dergelijke sneltesten kunnen zowel op melkveebedrijven (“on-farm culture”) als op dierenartsenpraktijken (“on-practice culture”) worden uitgevoerd.

Voordelen

Het onnodig behandelen van dieren met klinische mastitis zoals vandaag gebeurt bij gebrek aan een correcte diagnose, kost heel wat geld door het nodeloos verspillen van antibiotica en met antibiotica gecontamineerde melk. Het inzetten van sneltesten kan dat oplossen doch er is momenteel te weinig kennis over

• de effecten op de diergezondheid onder Vlaamse omstandigheden
• de praktische aspecten van het opzetten van melklaboratoria in Vlaamse dierenartsenpraktijken en op Vlaamse melkveebedrijven

Daarnaast kunnen de resultaten van dergelijke sneltesten gecombineerd worden om aan preventieoptimalisatie te doen op de melkveebedrijven waar ze verzameld werden. Of dit effectief werkt, moet nog onderzocht worden.

Concreet

Het selectief behandelen van dieren met klinische mastitis biedt zeker potentieel maar roept nog heel wat vragen op. Daarom startte het M-team van de universiteit van Gent samen met ILVO, Hooibeekhoeve en DGZ een 4 jaar durend project “Onderzoek naar implementatie van “on-practice culture” als basis voor rationeler en verminderd antibioticumgebruik en betere economische resultaten op Vlaamse melkveebedrijven”.

Met dit project willen de partners mastitis en het daaraan gekoppelde antibioticagebruik en de kosten op Vlaamse melkveebedrijven substantieel terugdringen door

• de implementatie van een innovatief behandelconcept, namelijk het selectief behandelen van gevallen van niet-ernstige klinische mastitis op basis van de bacteriologische resultaten gegenereerd met sneltesten op ofwel de rundveepraktijk of het melkveebedrijf zelf
• een daaraan gekoppelde optimalisatie van de mastitispreventie.

De partners zullen bij 50 melkveehouders kennis opbouwen over het implementeren van selectief behandelen van niet-ernstige gevallen van mastitis gebaseerd op de resultaten gegenereerd met sneltesten in de melklaboratoria van dierenartsenpraktijken (“on-practice culture”) of op melkveebedrijven (“on-farm culture”). Verder zal op deze bedrijven de mastitispreventie geoptimaliseerd worden op basis van de gecombineerde resultaten van de sneltesten en het daarop gebaseerde advies van de dierenarts.

Via goed opgezet wetenschappelijk onderzoek zullen de projectpartners:

• kwantificeren wat de effecten zijn op de behandelresultaten, uiergezondheid, melkproductie en rentabiliteit  op Vlaamse melkveebedrijven,
• nagaan hoe Vlaamse rundveedierenartsen het best on-practice culture kunnen aanbieden als diergezondheidsadviseurs,
• de opgedane kennis over het innovatief concept bundelen en vertalen zodat ze beschikbaar wordt voor alle Vlaamse rundveedierenartsen en melkveebedrijven

Wil je op de hoogte blijven van dit project? Schrijf dan snel in op onze Koesensor-nieuwsbrief.

GERELATEERDE WORKSHOPS EN STUDIEDAGEN

• 4 en 6 maart 2025: workshops selectief behandelen in Melle en Geel

GERELATEERDE PUBLICATIES

• Een goede uiergezondheid met minder antibiotica – nieuw project onderzoekt selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitis en betere preventie op basis van sneltesten
• Mastitis bij melkvee: hoe zat dit nu ook al weer?
• Milde en matige klinische mastitis selectief behandelen heeft geen negatief effect op uiergezondheid of afvoer
• 11 dierenartsenpraktijken en 43 melkveebedrijven nemen deel aan veldstudie over het selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitis
• Sneltesten helpen bij gericht behandelen van mastitis
• Onderzoek naar de effecten van selectief behandelen van niet ernstige klinische mastitis aan de hand van sneltesten voor kiemdetectie in melk
• Einde veldproef selectief behandelen van niet ernstige klinische mastitis

WEBINARS

• 04/12/2023 Webinar selectief droogzetten en selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitis

DIT PROJECT IS EEN INITIATIEF VAN VOLGENDE PARTNERS

EN IS MOGELIJK DANKZIJ FINANCIERING VANUIT