Voorspellen van pens-pH met behulp van voeder- en wateropnamedata en herkauwactiviteit
Van 26 tot 30 augustus 2019 vond in Gent de 70ste EAAP-meeting plaats. Het centrale thema “Veehouderij voor een gezonde wereld” zette onderwerpen als hulpbronnenefficiëntie, dierenwelzijn, diversificatie, agro-ecologie, klimaatverandering en productkwaliteit centraal. Tijdens het congres werden maar liefst 73 wetenschappelijke sessies georganiseerd. Heel wat interessante onderzoeken kwamen aan bod. Wij pikken er alvast één uit.
Het onderzoek met als titel “Het voorspellen van pens-pH met behulp van voeder- en wateropnamedata en herkauwactiviteit” wordt uitgevoerd door A. Mensching en zijn collega’s en kwam aan bod tijdens de sessie “Metabole ziekten bij melkvee: strategieën om deze te verminderen”.
Hoogproductief melkvee heeft nood aan een rantsoen met een hoge energie-inhoud. Grotere hoeveelheden fermenteerbare koolhydraten (zetmeel, suikers) en onvoldoende structuur vormen evenwel een risico voor het ontwikkelen van verteringsstoornissen, met name de ontwikkeling van subacute pensverzuring (SARA). Dit leidt tot melkproductieverliezen en gezondheidsproblemen. De pens-pH wordt gebruikt als directe indicator voor SARA. Bij SARA zal de pens-pH voor meer dan 5 uur per dag onder 5,8 blijven. Sensoren om SARA op te sporen, meten dikwijls de pH in de netmaag maar dit is van nature hoger dan deze van de pens. De grens-pH van 5,8 voor de pens stemt in de netmaag overeen met een pH van 6. De pH in de pens is het resultaat van het evenwicht tussen enerzijds de productie van vluchtige vetzuren en anderzijds de absorptie van deze vluchtige vetzuren door de pens. Bovendien wordt deze pH ook in gunstige zin beïnvloed door buffers die via het herkauwen (speeksel) in de pens terechtkomen.
De doelstelling van dit onderzoek was om m.b.v. voeder- en wateropnamedata, alsook herkauwactiviteit de pH van de pens en netmaag te voorspellen. Hiervoor werden de melkkoeien in twee groepen verdeeld. Eén groep van zeven koeien kreeg een rantsoen met veel krachtvoeder, om een toestand van subacute pensverzuring teweeg te brengen. De andere groep van zes koeien kreeg een rantsoen met weinig krachtvoeder. De pH van de pens en de netmaag werden continu gemeten door gebruik te maken van respectievelijk pH-sensoren en pH-boli.
De herkauwactiviteit van de dieren werd gemonitord met herkauwsensoren van RumiWatch, een haltersysteem voorzien van diverse sensoren om herkauwbewegingen te detecteren. De voederopname werd opgevolgd m.b.v. elektronische voederbakken.
Het gebruik van de herkauwsensoren en elektronische voederopnamebakken liet toe om op elk moment van de dag een gedetailleerd beeld te krijgen van het voederopnamegedrag van de melkkoeien.
Tijdens de dataverwerking werden modellen opgesteld om de pH in de pens en netmaag te voorspellen op basis van voederopnamedata en gegevens over de herkauwactiviteit. Uit de resultaten blijkt, dat men op basis van deze data in staat is om bijna 70% van de variatie in pH-waarden te verklaren. Dit onderzoek toont aan dat gegevens in verband met voederopname en herkauwactiviteit belangrijk zijn in het verklaren van pH-verschillen in de pens en aldus ook bij het opsporen van subacute pensverzuring. Sensoren die deze zaken gedetailleerd kunnen opvolgen, kunnen in de toekomst mogelijks een belangrijk rol spelen in het opvolgen van de pensgezondheid van hoogproductief melkvee.